Smallingerland, Rottevalle (Friesland)

Name: Smallingerland, Rottevalle (Friesland)
Telephone: (0512) 34 20 64

Profiel

De Herberg van Smallingerland is gevestigd in een van de mooiste en oudste (1791) panden van Rottevalle, een slaperig dorpje ten noorden van Drachten. Sinds 1995 runnen Freddy Bult en Aukje Westerhof De Herberg van Smallingerland: ze koesteren de Nederlandse keuken met een vleugje nostalgie en met gastvrijheid als tweede natuur.

De charme van de herberg is doordesemd van ruim twee eeuwen geschiedenis, als de plek waar mensen feest vieren, verhalen delen en afspraken maken die de lokale gemeenschap ten goede komen. Het is een plek met karakter, met bovendien een mooie binnentuin waar het bij goed weer ook even goed toeven is. Teades Plak, de vroegere schutstal, is verbouwd tot luxe gastenverblijf. Verder is er een opkamer op de eerste verdieping voor gezelschappen tot 20 personen en datzelfde geldt voor de trochreed (ruimte oorspronkelijk voor paard en wagen) voor gezelschappen van 20 tot 60 personen.

Historie

In de provincie Friesland en in het hart van Rottevalle staat De Herberg van Smallingerland. De monumentale herberg is een belangrijke sfeerbepaler in het Friese dorp. Het bouwjaar van het rijksmonument zou - volgens de datering in een houten stijl - 1791 kunnen zijn. Dit jaartal kan ook refereren aan een verbouwing of een andere gedenkwaardige gebeurtenis. Zeker is wel dat er op de locatie van de herberg al in 1734 een pand staat waar men pachtgeld incasseert.

De dorpsherberg heeft een breed dwars voorhuis, daarbovenop een verdieping en een schilddak met hoekschoorstenen. Het brede voorhuis is de oorspronkelijke herberg. De raamblinden, de tegeltableaus, de haard, de balken: alles ademt de sfeer van lang vervlogen tijden. In de gelagkamer was vroeger het café ondergebracht, zoals de oude toog en de tapkast laten zien. In de huiskamer herinneren de originele bedsteden en de oude potkachel nog aan de vroegere bestemming. Tegenwoordig kun je in het voorhuis, temidden van al deze historische details, uitgebreid culinair dineren.

Dichtbij

Rottevalle ligt in het oosten van Friesland, niet ver van de grens met Groningen. Het gehucht is 400 jaar geleden, als de naam voor het eerst voorkomt, nog sterk afhankelijk van de turfwinning en de scheepvaart die nodig is om het turf af te voeren. Later worden de eerste boerderijen gebouwd en breidt het dorp zich langzaam maar zeker uit. De naam Rottevalle ontstaat in de 17e eeuw doordat de plaatselijke sluis de vorm van een rattenval heeft.

De Hervormde Kerk van Rottevalle uit 1724 is een eenvoudige zaalkerk met geveltoren en op de begraafplaats bevindt zich een typisch Friese klokkenstoel. Tegenover de kerk staat de pastorie uit 1890. Na wat bestuurlijke omzwervingen valt Rottevalle vanaf 1943 onder de gemeente Smallingerland.

Vlak bij Rottevalle ligt De Leien, een ondiep meer van 300 hectare, omringd door moerassen en boezemland (bûtlân). De Leien is door veenafgraving ontstaan. Vanwege de kleinschalige landbouwactiviteiten is dit gebied van oudsher een rijk weidevogelgebied. Bij De Tike staat een vogelkijkhut en loopt het Kroesepaed. In de wintermaanden zijn de ondergelopen polders een vaste plek voor wilde zwanen en allerlei ganzensoorten, waaronder de kolgans en kleine rietgans. Tijdens de trekperiode kun je onder meer het paapje, de bruine kiekendief en de grutto spotten.

Omgeving

Ten westen van Rottevalle en Drachten domineert het water. Vanaf De Leien loopt een ‘natte’ route via de Lits naar het Burgumer Mar, via de Groninger Vaart naar de Wijde Ee en via het Prinses Margrietkanaal naar het Nationaal Park De Alde Feanen. In dit laagveenmoeras van ruim 4000 hectare komen 450 soorten planten voor en er broeden ruim honderd soorten vogels, waaronder de zeearend. Het landschap in De Alde Feanen is afwisselend: petgaten, rietlanden, ruigten, struwelen en moerasbossen bepalen het uitzicht. Je kunt hier wandelen, fietsen, varen en genieten van de natuur, de vogels en de rust.

Na de vervening worden de randen van De Alde Feanen door de mens omgevormd tot wei- en hooilanden. In een later stadium gaat men over tot inpoldering. De laatste grote inpoldering (De Hege Warren, 400 hectare) vindt plaats in 1939. Een groot deel is overigens nooit ingepolderd. Met de modernisering en schaalvergroting van de landbouw werd het voor de boeren in De Alde Feanen steeds moeilijker een boterham te verdienen. Het natte, kleinschalige landschap en het ontbreken van goede ontsluitingen en nutsvoorzieningen zorgden ervoor dat de boeren uit de kern van het gebied verdwenen. Nu voeren natuur en recreatie de boventoon.

Voor wie in dit gebied toch nog een stads gevoel wil krijgen, kan Drachten bezoeken. Deze plaats ontstaat als samentrekking van de dorpen Noorderdragten en Suyderdragten. Tussen beide in ligt de Drachtstervaart die in 1641 wordt aangelegd, maar in de jaren 60 van de 20e eeuw wordt gedempt (een klein deel is inmiddels teruggekeerd). Twee van de vele hoogtepunten in Drachten mag je niet missen: de Papegaaienbuurt uit 1921 (geschilderd in de kleuren van De Stijl) en de maar liefst 240 meter lange fietsbrug De Slinger uit 2006.

Verantwoording

Bronnen: De Herberg van Smallingerland | ANWB, kunst-en-cultuur.infonu.nl, noardlikefryskewalden.nl, np-aldefeanen.nl, rijksmonumenten.nl, rottevalle.com, wikiloc.com, Wikipedia, zuidoostfriesland.nl
Pictogram: herberggevel flaticon.com