Het begint als Herberg de Swaen, heet korte tijd Au Cygne, daarna Herberg de Zwaan en inmiddels gaat het etablissement als Hotel & Brasserie de Zwaan door het leven. Maar wat in de afgelopen honderden jaren niet veranderde, is de centrale plek die het vroeg-17e-eeuwse pand inneemt in Venray, op de Grote Markt, vlakbij de Grote Kerk, het Oude Raadhuis en het Venrays Museum.
De Zwaan telt inmiddels 4 sterren en biedt logies aan in 10 modern ingerichte kamers. Terwijl het interieur regelmatig aan de tijd is aangepast, heeft het monumentale pand aan de buitenkant door de eeuwen heen alle charme bewaard, met uiteraard een fier pronkend beeld van een forse zwaan aan de brede klassieke façade. Vanaf het terras aan de voorzijde is er mooi uitzicht op de zich heen en weer spoedende inwoners van Venray. Ook komt het Oude Raadhuis in beeld, wat in 1884-1885 als Nieuw Raadhuis werd neergezet ter vervanging van het Nog Oudere Raadhuis uit de 16e eeuw.
De oudste vermelding van De Zwaan als Huysinge De Swaen dateert uit 1628, wanneer de familie Verheijden het pand als brouwerij exploiteert. De naam is afkomstig van een nog veel oudere rosmolen De Swaen, die er schuin achter staat. De herberg blijft in handen van de Verheijdens, tot nakomelinge Joanna Pitts in 1743 met Paulus Meeuws huwt, waarna deze familie een eeuw lang eigenaar blijft.
In 1872 neemt Willem Poels de boel over. Hij sluit de brouwerij en gaat zich concentreren op hotel en stalhouderij. Daarna passeert in de archieven een stoet van namen van eigenaars en uitbaters, onder wie de families Meijel en Wismans, Matthieu en Gontje Michels, Gerard en Gree Ligthart met hun dochter Hetty en Nell Craenmehr en Ben Aerts. De huidige eigenaren, Erwin Plug en Grace Kabuka, zijn doorgegaan op de weg van hun voorgangers, met natuurlijk wat eigen accenten. In al die tijd is De Zwaan overstoorbaar zijn belangrijke rol blijven vervullen in Venray, met een gemeleerde gastenkring van boeren, burgers en buitenlui – en alles wat er verder komt aanwaaien.
De Zwaan is een van de weinige gebouwen in het centrum van Venray die de Tweede Wereldoorlog redelijk ongeschonden hebben doorstaan. Rondom Venray is hevig gevochten, er wordt geëvacueerd in de winter van 1944-45 en bij terugkeer blijkt dat vriend en vijand het centrum grondig hebben verwoest.
Het stadje was ooit een katholiek bolwerk waardoor er vele kloosters, kapellen en onderwijsinstellingen met deze signatuur verschenen. Dat gold ook voor de geestelijke gezondheidszorg. De kloostergebouwen staan er nog steeds, maar inmiddels met andere bewoners als accountantskantoren en communicatiebureaus. De krankzinnigeninstituten zijn nog volop in bedrijf, nu onder de sympathieker klinkende naam van psychiatrische ziekenhuizen. De invloed van Venray reikte ooit ver, met name door de schaapscompagniën die in Europa een grote rol speelden. Zo was eind 19e eeuw de vleeshandel in de slachthuizen van Parijs, London en Antwerpen grotendeels in handen van de Venrayse Grote Compagnie.
Venray koestert zijn verleden. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan de Grote Kerk (1462) met een van de rijkste beeldenschatten van Europa. Leer wat Venray heeft betekend voor de psychiatrische zorg in het Museum voor de Psychiatrie. De geschiedenis van de schaapscompagnieën wordt in Mersselo belicht met de Werverlose Schans, de volmolen en een schaapskooi. In de stad zelf zijn er verschillende kunstroutes die ieder een ander stuk van Venray toelichten met monumenten, kunstwerken en stedelijke historische. Ook een aanrader: het Odapark als centrum voor hedendaagse kunst in een groot parklandschap met oude bomen en stuifduinen.
Venray is een perfecte plek voor een wandel- en fietsvakantie in de omgeving. Om Venray heen liggen 13 kerkdorpen op comfortabele afstand. Zo is er het pittoreske Geijsteren, met uitzicht op de gelijknamige kasteelruïne en de onverstoorbaar voorbijstromende Maas. Op de tocht erheen wandel of fiets je langs of door landgoed Geijsteren, met 700 ha aan uitgestrekte naald- en loofbossen. Door het landgoed heen slingert de Oostrumse Beek en in het bos zijn de St. Willibrorduskapel en de Rosmolen een bezoek meer dan waard.
Aan de overkant van de rivier ligt Nationaal Park De Maasduinen, met de langste rivierduinengordel van Nederland. De paraboolduinen zijn ontstaan door een eeuwenlang samenspel van water, wind en mens. Een nieuwe ontwikkeling vind je aan de Venrayse zijde van de Maas, namelijk Maaspark Ooijen-Wansum. Dit gebied is na de overstromingen van de jaren 90 aangewezen als winterbed voor de Maas. Hierdoor is een nieuw en waterrijk natuurgebied ontstaan met de terugkeer van het oorspronkelijke Maasterassenlandschap.
Bronnen: Hotel-Brasserie De Zwaan | culturavenray.nl, Kleine historie van een herberg door Carel Swinkels, hartvanlimburg.nl, natuurparkenlimburg.nl, venraybloeit.nl, visitnoordlimburg.nl, Wikipedia
Pictogrammen: schaap Kreasi Kanvas (iconfinder.com), rivier Puckung graphic design factory (iconfinder.com)
In het aangename stadje Venray
Hotel & Brasserie De Zwaan
Grote Markt 4
5801 BL Venray (Noord-Limburg)
(0478) 51 34 00
http://hotel-de-zwaan.nl/
info@dezwaanvenray.nl
7 dagen per week geopend voor ontbijt, lunch en diner
1628
Erwin Plug en Grace Kabuka (2021)
Grote Markt 4, 5801 BL Venray, NL